“BR-VT sẽ giải quyết 5 vấn đề: Giao thông kết nối, phát triển logistics, thành lập trung tâm kiểm hóa, ban quản lý cảng và tổ chức nạo vét luồng hàng hải đạt tiêu chuẩn cao hơn” để tạo nên sức bật mới cho cảng biển. Đó là khẳng định của ông Nguyễn Hồng Lĩnh, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh tại Hội thảo “Tiếp tục thực hiện các giải pháp phát triển cảng biển và dịch vụ hậu cần cảng” vào ngày hôm nay (18/6).
 |
| Ông Nguyễn Hồng Lĩnh, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh trao đổi với các đại biểu bên lề hội thảo. |
Nhìn nhận về sự phát triển của cụm cảng Cái Mép - Thị Vải (CM-TV) trong tổng thể lợi ích quốc gia, ông Nguyễn Hồng Lĩnh nhấn mạnh: “Vào thế kỷ 18, cảng Hội An nổi lên vì khi đó người ta đi tàu 1.000-2.000 tấn. Người ta đi tàu 10.000 tấn thì cảng ở Sài Gòn nổi lên. Giờ đi tàu 100.000 ngàn tấn thì đến lượt CM-TV phải nổi lên. Đó là quy luật thuận thiên, là lợi thế thiên nhiên ban tặng cho BR-VT hôm nay”.
Từ tầm nhìn đó, Bí thư Tỉnh ủy khẳng định, trong nhiệm kỳ tới, BR-VT sẽ chủ động hơn, không bị động, trông chờ dẫn đến đánh mất cơ hội tăng tốc phát triển cảng CM-TV.
ĐÃ CÓ NHỊP PHÁT TRIỂN “THUẬN THIÊN”
 |
| Tàu trọng tải 80 ngàn DWT cập Cảng Dịch vụ tổng hợp Hưng Thái (do Công ty CP Vina Logistics khai thác) xếp dỡ hàng nông sản. |
Dù rằng, chưa kích hoạt hết tiềm năng của cảng CM-TV trong thời gian qua, tuy nhiên, tại hội thảo, các ý kiến đánh giá hệ thống cảng CM-TV đã có bước phát triển đáng kể trong giai đoạn 2016-2020.
Ông Nguyễn Văn Thọ, Chủ tịch UBND tỉnh nhìn nhận: Việc cảng biển và logistics được xác định là lĩnh vực quan trọng trong cơ cấu kinh tế của BR-VT đã thể hiện được tầm nhìn cho tương lai. Cũng từ đó, BR-VT đã tích cực phối hợp các bộ, ngành thực hiện nhiều giải pháp, từng bước phát huy hiệu quả đầu tư của hệ thống cảng biển.
Cụ thể, giai đoạn 2016-2020, tổng sản lượng hàng hóa bằng tàu biển tăng 10%. Trong đó, hàng container bằng tàu biển tăng trưởng bình quân trên 20%/năm. Nếu chỉ tính lượng hàng bằng tàu biển, hiệu suất khai thác cảng trên địa bàn tỉnh đến năm 2019 đạt 53%. Công suất khai thác hàng container tăng từ 20% năm 2015 lên 53% năm 2019. Cụm cảng CM-TV cũng là cảng biển có tốc độ phát triển nhanh nhất thế giới năm 2017 và là 1 trong 21 cảng trên thế giới có thể đón tàu đến 200 ngàn tấn, mở ra hướng đi mới cho ngành cảng biển Việt Nam trên con đường phát triển và hội nhập.
Thừa nhận hệ thống cảng CM-TV có tốc độ phát triển nhanh, nhưng đánh giá của Bộ GT-VT cho rằng, hiệu quả khai thác chưa tương xứng với tiềm năng. Khả năng cạnh tranh với các nước chưa cao, chưa trở thành cảng tổng hợp quốc gia, cửa ngõ quốc tế (loại 1A), đảm nhận vai trò là cảng trung chuyển quốc tế theo chủ trương đã đề ra.
5 YẾU TỐ NỀN TẢNG ĐỂ TẠO SỨC BẬT
Bà Phạm Thị Bảo Hạnh, Phó tổng Giám đốc Vina Logistics, đơn vị khai thác Cảng dịch vụ tổng hợp Hưng Thái kiến nghị: Hiện nay, quy hoạch của cảng thủy nội địa và ICD nằm sâu trong các sông rạch. Trong khi đó, các nhà đầu tư và khai thác phương tiện thủy hiện nay chú trọng khai thác dạng tàu kích cỡ lớn. Vì vậy, ngành GT-VT cần phải quy hoạch lại luồng tuyến giao thông đường thủy nội địa tại khu vực CM-TV. Cùng đó, luồng chạy tàu vào các cảng thủy nội địa và ICD cần được nạo vét bảo đảm độ sâu cần thiết, có thể khai thác 24/7. Tỉnh cũng cần sớm triển khai quy hoạch chi tiết khu đất dành cho các DN logistics để các dự án logistics sớm được thực hiện.
Trao đổi về những khó khăn trong việc đón các tàu trọng tải lớn về CM-TV, các DN cảng như: TCIT, CMIT…đều đề đạt nguyện vọng nạo vét tuyến luồng Vũng Tàu – Thị Vải đạt chuẩn đón tàu trên 200 ngàn DWT. Đại tá Nguyễn Năng Toàn, Phó tổng Giám đốc Tổng công ty Tân Cảng Sài Gòn cho rằng: Hiện luồng hàng hải Vũng Tàu - Thị Vải từ phao số 0 vào khu vực bến cảng CM-TV ngoài việc nạo vét đạt chuẩn -14m thì cần tiếp tục nạo vét đạt chuẩn -16m nếu không sẽ bỏ lỡ các cơ hội đón tàu kích cỡ lớn trên 200 ngàn DWT. UBND tỉnh BR-VT cần kiến nghị với Chính phủ, Bộ TN&MT giải quyết việc lựa chọn khu vực nhận chìm để xúc tiến việc nạo vét.
Đóng góp thêm về vấn đề này, đại diện hãng tàu Maersk tại Việt Nam cho biết, thời gian qua, các hãng tàu nhận được sự quan tâm và tạo điều kiện để thí điểm đưa tàu lớn vào CM-TV. Tuy nhiên, độ sâu luồng và chiều rộng luồng hàng hải hiện nay vẫn chưa đáp ứng được hoàn toàn xu thế gia tăng cỡ tàu mẹ trên thế giới. Các tàu hiện nay vẫn phải chờ nước lên để ra vào cảng. “Trong tương lai, khi các con tàu kích cỡ lớn không thể ghé vào các cảng tại TP.Hồ Chí Minh nhưng hệ thống cảng ở CM-TV chưa được nạo vét đạt chuẩn tắc -16m để tiếp nhận tàu lớn thì các hãng tàu sẽ phải chọn các cảng trong khu vực làm điểm đến”, ông Trần Hoàng Vũ, Giám đốc Khai thác tàu và vận tải hãng tàu Maersk khẳng định.
Ngoài ra, nhiều ý kiến kiến nghị về Thông tư 90/2019/TT-BTC gây ảnh hưởng tới việc thu hút các chủ tàu về BR-VT làm hàng; Đề nghị Cảng vụ Hàng hải Vũng Tàu và Cảng vụ Đường thủy nội địa cần thống nhất về việc không thu 2 lần phí các phương tiện thủy nội địa vào khu vực CM-TV lấy hàng, để tránh phí chồng phí… Về vấn đề này, ông Nguyễn Văn Công, Thứ trưởng Bộ GT-VT cho biết, sẽ kiến nghị Bộ Tài chính tiếp tục giữ nguyên mức phí với tàu trên 50 ngàn DWT và giảm 40% cho tàu dưới 50 ngàn DWT. Đồng thời, Bộ GT-VT sẽ bố trí 1.000 tỷ đồng để nạo vét luồng hàng hải, trước mắt là đạt đến -15m; làm việc với Sở GT-VT tìm các giải pháp để tránh tình trạng thu phí 2 lần…
Nói thêm về xử lý những trở ngại đang cản đường phát triển của cảng biển, Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Hồng Lĩnh cho biết, tỉnh đã chuẩn bị 20 ngàn tỷ đồng từ nguồn lực tại chỗ để thực hiện các dự án giao thông kết nối cảng, đường cao tốc Biên Hòa-Vũng Tàu, cầu Phước An… Tỉnh BR-VT sẽ kiên trì trong việc đầu tư giao thông kết nối cảng biển bằng đường sắt. Không có đường sắt khó có thể giảm chi phí logistics, khó có thể cạnh tranh được với các nước trong khu vực.
Tỉnh cũng chuẩn bị 2.000ha đất phát triển không gian cho logistics, tìm giải pháp để sớm thành lập trung tâm kiểm hóa và thành lập Ban quản lý cảng, để có sự điều hành thống nhất, giải quyết thủ tục hành chính nhanh gọn và đem lại dịch vụ tốt nhất…
 |
| Xếp dỡ hàng container tại Cảng CMIT. |
Bài, ảnh: THỤY NHIÊN